Türkiye’de yaşanan türban tartışmaları son günlerde Yükseköğretim Kurulu’nun aldığı kararlarla gündemde. Bir tıp öğrencisi, sınıfa başını ve boynunu tamamen kapatan şapka ile girerek ders sırasında öğretim üyesi tarafından sınıftan çıkarıldı. Öğrenci, yaşadığı bu durumu Başbakanlık İnsan Hakları Başkanlığı’na şikayet etti ve eğitim hakkının engellendiğini iddia etti. Bu olayın ardından YÖK, İstanbul Üniversitesi’ne bir yazı göndererek disiplin yönetmeliğine uymayan öğrencilerin ders sırasında çıkarılmasını yasakladı. Yapılan açıklamalar ve gönderilen yazılar, üniversitelerde türban serbestliği konusunda tartışmalara neden oldu.
YÖK Başkanı Yusuf Ziya Özcan, yaptığı açıklamalarda insanların kıyafeti ne olursa olsun sınıftan atılmasına karşı olduklarını belirtti. Anayasa’da yer alan mevzuata uygun bir süreç takip edileceğini ve gerekli yöntemlerin kullanılacağını vurguladı. Bu açıklamaların ardından üniversitelerde türbanlı öğrencilerin derslere türbanlı olarak girebilecekleri konusu gündeme geldi.
Türban tartışmalarının kökeni 1950’li yıllara kadar uzanıyor. Türbanın kamusal alanda ilk kez başörtüsü olarak giyilmesi, dönemin ilk kadın hekimlerinden Hümeyra Ökten’in başını örtmesiyle başladı. İlerleyen yıllarda türbanın yasaklanması ve serbest bırakılmasına yönelik farklı dönemlerde kararlar alındı. 1980’lerde YÖK’ün kıyafet genelgesi ile başörtüsünün yasaklandı, ancak sonrasında tekrar serbest bırakıldı.
Türban tartışmaları zamanla başörtüsünden türbana evrildi. Özal hükümeti döneminde bir dizi kanun değişikliği yapılarak üniversitelerde türbandan serbestlik getirilmeye çalışıldı. Ancak bu süreçlerde veto ve iptal kararlarıyla karşılaşıldı. Anayasa Mahkemesi’nin aldığı kararlar ve hükümetin çıkardığı kanunlarla türban konusu gündemi meşgul etmeye devam etti.
Son olarak 2008 yılında Anayasa değişikliği ile üniversitelerde türbana serbestlik getirilmesi, Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edildi. Bu süreçte üniversitelerde türban konusunda yaşanan hukuki ve siyasi gelişmeler Türkiye’nin gündemini uzun süre meşgul etmiş ve tartışmalara neden olmuştur. Türban tartışmalarının gelecekte nasıl bir seyir izleyeceği ise merak konusu olmaya devam etmektedir.
